Палітолаг Майкл Рос, які працуе ў Каліфарнійскім універсітэце ў Лос-Анджэлесе, апублікаваў у часопісе “American Political Science Review” неадназначны артыкул “Нафта, іслам і жанчыны”. У ім даказваецца, што, чым вышэй кошты на нафту і чым вышэй прыбыткі краіны-экспарцёра нафты, тым больш ушчамляюцца правы жыхарак гэтай дзяржавы. Па меркаванні аўтара, не іслам, а менавіта нафтавае багацце з’яўляецца прычынай нізкага статусу жанчын у такіх краінах, як Саудаўская Аравія і Аб’яднаныя Арабскія Эміраты. У багатым вугляродамі Алжыры ў парламенце засядае нашмат менш спадарынь, чым у Тунісе і Марока, у якіх значных нафтавых радовішчаў няма. Рос грунтуе сваю пазіцыю на даказаных фактах, што чым больш жанчын працуе па-за домам – тым вышэй іх грамадская актыўнасць ды палітычная вага. Напрыклад, у калектыве дамы больш інтэнсіўна абменьваюцца інфармацыяй, часцей схільныя гуртавацца дзеля абароны сваіх інтарэсаў і, у рэзультаце, прасцей атрымліваюць прадстаўніцтва ў органах улады. Калі дзяржава-экспарцёр “чорнага золата” пачынае атрымліваць звышпрыбыткі ад продажу вугляродаў, гэта прыводзіць да таго, што прамысловыя тавары становіцца выгодней купляць за мяжой, а не вырабляць на сваёй тэрыторыі. Гэтая эканамічная мадэль больш усяго б’е менавіта па жанчынах, большасць якіх занятыя на нізкааплатных працах у сферы прамысловасці (напрыклад, на тэкстыльных фабрыках). У сваю чаргу, нафтавыя звышпрыбыткі прыводзяць да буму будаўніцтва (г. зн. у традыцыйна “мужчынскай” індустрыі) і раздробнага гандлю (у ісламскіх дзяржавах – таксама ў пераважна “мужчынскай” сферы інтарэсаў, бо жанчынам не дазваляецца мець зносіны са староннімі прадстаўнікамі супрацьлеглага полу). У выніку, па назіраннях Роса, калі сёлета дзяржава атрымлівае звышпрыбыткі ад продажу нафты на вонкавых рынках, то ў наступным годзе скароціцца колькасць працуючых жанчын. На кожныя 1280 долараў ЗША дадатковага прыбытку на душу насельніцтва прадстаўніцтва кабет у органах улады зніжаецца на 2%. Гэтая залежнасць асабліва заўважальная ў “бедных” краінах.
|