Беларусы – нацыя адукаваных жанчын. На працягу шматлікіх гадоў у краіне захоўваецца тэндэнцыя, калі адукацыйны ўзровень жанчын вышэй, чым мужчын, чаго не скажаш аб зарплаце. Як паведамлила БЕЛТА, у 2007 годзе сярод працуючых дам 54 працэнты мелі вышэйшую і сярэднюю адмысловую адукацыю, сярод мужчын – 37%. У агульнай колькасці працоўных пераважаюць мужчыны (57 адсоткаў), у агульнай колькасці службоўцаў – жанчыны (67%),.
Па вялікім рахунку, рост адукаванасці жанчын сведчыць аб тым, што беларусы ў цэлым становяцца адукаваней. Прычына простая – у Беларусі жанчын больш, чым мужчын. Па стану на 1 студзеня 2008 гада колькасць жанчын склала 5,16 млн. чалавек, або 53,3% ад агульнай колькасці насельніцтва. Такім чынам, на 1 тысячу мужчын у Беларусі прыходзіцца 1143 жанчыны, пры гэтым у гарадах – 1148, у сельскай мясцовасці – 1128.
Пры гэтым большасць беспрацоўных у Беларусі – таксама дамы, прычым найболей складаная сітуацыя складаецца ў малых і сярэдніх гарадах. Зараз у Беларусі рынак працы такі, што больш запатрабаваным з’яўляецца мужчынская праца. Жанчыны, якія працуюць, атрымліваюць меншую зарплату, чым мужчыны ў сярэднім на 20%. Такое становішча тлумачыцца тым, што каля 80% жанчын занятыя ў бюджэтнай сферы і працуюць на нізкааплатных пасадах “традыцыйна жаночых” прафесій. Сёння жаночы твар у прадпрыемстваў гандлю і грамадскага харчавання, культуры, адукацыі, аховы здароўя. Удзельная вага жанчын у гэтых галінах складае ад 70% да 86%.
Выкладчыкамі школ традыцыйна працуюць пераважна жанчыны. На пачатак 2007/08 вучэбнага года іх доля ў агульнай колькасці настаўнікаў склалала 85%. Сярод дырэктараў школ і іх намеснікаў 82% жанчын.
Пераважаюць жанчыны і сярод выкладчыкаў сэрэднеспецыяльных навучальных устаноў – 73% з прыкладна 8 тысяч чалавек. З іх 33 маюць навуковую ступень кандыдата навук. У ВНУ сітуацыя крыху іншая – 13 тысяч жанчын (55%), сярод іх 233 дактары навук, каля 4 тысяч кандыдатаў навук, 220 прафесараў і 2,6 тысячы дацэнтаў. Сярод дзяржаўных службоўцаў усіх узроўняў кіравання 66 адсоткаў складаюць жанчыны, як правіла, якія займаюць пасады галоўных, вядучых і іншых спецыялістаў. Сярод кіраўнікоў рэспубліканскіх органаў дзяржкіравання ды іх намеснікаў толькі 18% жанчын. Цікаўна, што жанчыны, асабліва маладыя, якія не маюць дзяцей, шукаюць корань праблемы не ў сістэме, а лічаць, што іх праблемы звязаныя з недастатковым узроўнем падрыхтоўкі і таму імкнуцца атрымаць дадатковую адукацыю. Для шматлікіх павышэнне кваліфікацыі і адукацыйнага ўзроўню ператвараецца ў стыль жыцця. Наогул жа, агульны партрэт беларускіх жанчын выглядае так: 17% жанчын у Беларусі знаходзяцца ў стадыі пасля разводу, 4% – удовы, 70% жанчын лічыць, што жыве на грані беднасці, а 80% пацярпелі ад рознага тыпу насілля. Асноўныя праблемы, якія вызначаюць жанчыны як самыя для іх сур’ёзныя (у парадку змяншэння):
- матэрыяльная забяспечанасць (беднасць, маленькая зарплата ці пенсія, нізкі даход);
- працаўладкаванне, здароўе, медыцынскае абслугоўванне;
- жыллё;
- алкагалізм, п’янства;
- самарэалізацыя;
- праблема дэфіцыту інфармацыі, інфармацыйнай зачыненасці грамадства.
|